شریکة الحسین عقیله بنی هاشم علیهماالسلام پس از نهایت سعی و تلاش برای بیدارکردن وجدانهای خفته کوفیان، نتیجه شوم کار زشت و جنایت ددمنشانه آنها را برایشان تبیین میکند.
* «لَقَد خَابَ السَّعیُ وَتَبَّتِ الأیدی وَخَسِرَتِ الصَّفقَةُ» راستی که سعی و تلاش شما ناکام ماند و به نومیدی کشید و دستهایتان، زیانکار گردید و معامله شما، خسارت و زیان بهبار آورد.
جملة اوّل از سه جمله فوق، به مناسبت کلمه (لقد)، در مقام خبر است و دو جمله دیگر، احتمال دارد که خبر باشد ـ همانگونه که معنی کردیم- و احتمال میرود که در مقام انشاء و نفرین باشد و بنابراین, معنای آن دو جمله این است که دستهایتان خشک, و معامله و کارتان، زیانبار باد.
جمله «وَتَبَّتِ الأیدی» یادآور آیة کریمة قرآنی است که میفرماید: «تَبَّت یَدا أَبی لَهَبٍ وَتَبّ»(مسد:1) یعنی شکسته و خشک باد دستهای ابولهب و نابود باد خود او.
بنابراین ممکن است زینب کبری با جمله فوق، این خطّ ننگ را هم بر پیشانی آنان نوشته باشد که ای وارثان ابولهب و ای زادگان ابولهب! ننگتان باد و نفرین خدا شامل حالتان که او برای نابودی پیامبر، نقشه میکشید و تلاش میکرد و شما ابولهبهای عصر و دنبالهروان ابولهب, برای نابودی اولاد همان پیغمبر صلی الله علیه و آله، کوشش و تلاش کردید و بالأخره محبوب قلب پیامبر را کشتید!
آری! تاریخ تکرار میشود و عناصر فساد و شیطانی در اعصار، سلسلهای مرتبط با هم و مظاهر تقوی و پاکی نیز در طول زمانها, رشتهای متّصل هستند.
رگ رگ است این آب شیرین و آب شور
با خلایق میرود تا نفخ صور
*«وَ بُؤتُم بِغَضَبٍ مِنَ اللهِ»و شما به غضب و خشم خداوند، بازگشت کردید.
بهنظر میرسد که این جمله را نیز با عنایت و توجه به آیات کریمه قرآنی فرموده و از کلام الهی اقتباس نمودهاند؛ چه آنکه خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللهِ کَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللهِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ»(آل عمران:162)
آیا کسی که خشنودی خدای را پیروی میکند، مانند کسی است که به غضب الهی باز گردد و جایگاه او دوزخ باشد و آن، بدجای بازگشتنی است.
و نیز میفرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوهُمُ الْأَدْبَارَ وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیِّزًا إِلَی فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللهِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ»(انفال:15-16.)
ای مؤمنان! چون ملاقات کنید کافران را -که بههم پیوسته باشند برای جنگ با شما - پشت به آنان نکنید و هر کس در آن هنگام به آنان پشت کند، مگر اینکه بخواهد جای مناسبتر برای جنگ بهدست بیاورد یا بخواهد به گروهی از مسلمانان دیگر پناه ببرد؛ پس او به خشم خدا بازگشت کرده و مأوای او دوزخ است و بد، جای بازگشتنی است.
*«وَضُرِبَت عَلَیکُمُ الذِّلَّةُ وَالمَسکَنَةُ» و ذلّت و خواری و بیچارگی بر شما مسلّم شد و احاطه کرد.
این جمله، اشاره به آیاتی از قرآن کریم است؛ چنانکه خداوند راجع به بنیاسراییل میفرماید:
«وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ وَ بَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذلِکَ بِمَا عَصَوْا وَ کَانُوا یَعْتَدُونَ»(بقره:61)
مُهر ذلّت و خواری و بیچارگی بر آنان زده شد و بازگشتند به غضب الهی و این بدان جهت بود که آنان به آیات الهی کفر میورزیدند و انبیاء خدا را به ناحقّ میکشتند. آن خواری و بدبختی به سبب آن بود که آنان، عصیان و تجاوز میکردند.
و نیز درباره آنان میفرماید: «ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ أَیْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَ حَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَ بَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْکَنَةُ ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذَٰلِکَ بِمَا عَصَوْا وَ کَانُوا یَعْتَدُونَ»(آل عمران:112) ذلّت و خواری بر آنان مسلّم شد به هر کجا که یافت شوند؛ مگر به ریسمانی از خدا و ریسمانی از مردم، و بازگشتند یهودیان به خشمی از خدا و ثابت شد بر آنان، مسکنت و بیچارگی؛ و این بدان سبب بود که آنان به آیات الهی کفر میورزیدند و پیامبران خدا را به ناحقّ میکشتند. این بدان جهت بود که آنان نافرمانی نموده و از حدود الهی تجاوز میکردند.
*«أتَدرُونَ وَیلَکُم أیَّ کَبدٍ لِرَسُولِ اللهِ فَرَثتُم وَأَیَّ عَهدٍ نَکَثتُم وَأَیَّ کَریمَةٍ لَه أَبرَزتُم وَأیَّ حُرمَةٍ لَه هَتَکتُم وَأیَّ دَمٍ سَفَکتُم» وای بر شما! آیا میدانید که چه جگری از رسول خدا را شکافتید و چه عهد و پیمانی را نقض کردید و چه دختران و پردهنشینانی را از او بر سر کوچه و بازار آوردید و چه حرمتی از او را هتک کردید و چه خونی از او را ریختید؟
در این جملات، عظمت گناه و فظاعت کار آن تبهکاران را بازگو میکند.
در این قسمت، بانوی کربلا جنایات آن مردم را در هر ناحیه ای از نواحی، از قتل رجال و اسارت زنان و هتک حرمتها، همه را در ارتباط مستقیم با پیامبر قلمداد میکند و صریحاً به آنان میگوید که جگر پیامبر را پاره کرده، عهد و پیمان رسول الله صلّی الله علیه و آله را شکستید و دختران و پردهنشینان حرم او را بر سر کوچه و بازار و در برابر نامحرمان آوردید و خون مبارک رسول الله را ریختید و این یک حقیقتی است؛ زیرا حسین علیهالسلام، نوادة پیامبر اکرم و ریحانه آن حضرت و محبوبترین اشخاص در نزد آن بزرگوار بود و مردم، مکرّر دیده بودند که امام حسین بر دوش پیامبر سوار میشد و علاوه، رسول خدا کراراً سفارش او را به مردم میفرمود.
در ضمن، حضرت زینب از پیامبر(ص) اسم میبرند، نه از امیرالمؤمنین که علی علیه السلام، مورد اختلاف و گفتگو بود؛ ولی در مورد پیامبر، همه اتفاق داشتند و راجع به آن حضرت، خلافی نبود، و اکنون بانوی کربلا میگویند همان پیامبری که به زعم خود او را محترم میشمرید، جگرش را شکافتید و خونش را ریختید.
* «وَلَقَد جِئتُم شَیئاً إدّاً تَکادُ السَّماوَاتِ یَتَفَطَّرنَ مِنهُ وَتَنشَقُّ الأرضُ وَتَخِرُّ الجِبالُ هدًّا»
راستی که امری فظیع و داهیهای سخت و حیرتانگیز را مرتکب شدید که نزدیک است آسمانها از آن بشکافند و زمین پاره گردیده و کوهها بر زمین بریزند و به شدّت خراب شوند.
کلمة «إدّ» یعنی فاجعه و امر بسیار فجیع، «هدّ» یعنی هدم با شدّت. جملة فوق یادآور این آیات کریمه قرآنی است که خدا میفرماید:
«وَ قَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمٰنُ وَلَدًا لَقَدْ جِئْتُمْ شَیْئًا إِدًّا تَکَادُ السَّمَاوَاتُ یَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَ تَنْشَقُّ الْأَرْضُ وَ تَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا»(مریم:88-90)
مشرکان گفتند: خداوند، فرزندی اتّخاذ کرده است. راستی که کلامی زننده و فاجعهآمیز گفتید و گناهی عظیم انجام دادید. نزدیک است آسمانها از آن بشکافد و زمین پاره شود و کوهها به زمین ریخته و به شدّت خراب گردد.
این اقتباس از آیات کریمه یاد شده، اشعار دارد که زینب کبری علیهاالسلام، آن مردم نابکار را تشبیه به کفّار و مشرکان فرموده و از زمره مسلمین و از محور ایمان، خارج دانسته است.
این هم پرده دیگری برای ترسیم و ارائه عظمت مصیبت امام حسین علیهالسلام است.
زینب علیهاالسلام، در این قسمت، اوّلاً عمل شنیع آنان را امری عظیم و حادثهای دردناک و کوبنده قلمداد میکند و بعد تهدید میفرماید که عمق این فاجعه، به اندازهای است که نزدیک است آسمانها فرو ریزد و زمین شکافته شده و کوهها بر زمین بیفتند.
نظر شما